Kedilerde obezite

Tıpkı insanlar gibi hayvanlar da obez olabilir. Aşırı besleyerek hayvanınıza iyilik değil kötülük ediyorsunuz. Obez hayvanlar veteriner tarafından tedavi edilmeli

Obezite sadece insanlığı tehdit eden bir sağlık sorunu değil. Tıpkı insanlarda olduğu gibi, hayvanlar da obezite tehdidiyle karşı karşıya. Hayvan sahipleri genellikle bilinçsiz. Şafak Veteriner Kliniği'nden veteriner hekim Hüseyin Yenilmez hayvanlarda obeziteyi anlattı.

Hayvanlarda obezite nedir, nasıl anlaşılır?

Hayvanlarda, biz insanlardaki gibi boy ile kilo oranı diye bir şey yok. Bir beagle hep şişmanmış gibi, bir av köpeği ise zayıfmış gibi görünür. Golden retriver ya da Alman kurdu gibi standart ölçülerde bir hayvana gelirsek, obez olup olmadığını anlamak için açlık çukuruna bakmamız yeterli. İnsanların beli gibi hayvanların da açlık çukurunun belli olması önemli. Açlık çukuru kaybolduğu zaman bel omurları taşıyamaz ve hayvan ölür.

Kedilerde de durum aynı mı?

Kedilerde durum çok daha farklı. Bir kedinin obez olup olmadığını anlamak için arkasından bakmanız gerekiyor. Kedilerin normal bir simetrisi vardır. Arkadan baktığınızda yuvarlak bir görüntüyle karşılaşıyorsanız, o kedi şişman demektir. Kafası vücuduna göre çok küçük duruyorsa ve hayvanın vücudu çok yuvarlaksa artık o kedi obez demektir.

Hayvanlarda obeziteye neden olan ne? Nerede yanlış yapılıyor?

Bazı hayvanlar obeziteye genetik olarak daha yatkın oluyor. Çok az yemek yese, çok fazla hareket etse bile, hayvanın metabolizması iyi çalışmıyorsa, kolaylıkla kilo alabilir. Obezitenin diğer bir nedeni de hormonal dengesizlikler. Bu da içinde ikiye ayrılıyor: Normal seyrindeki bir hayvanın hormonal dengesizliği ve kısırlaştırılmış bir hayvanın hormonal dengesizliği. Bir hayvanın hormonlarının iyi çalışıp çalışmadığını anlamak için birçok test yapmak gerekiyor. Bazı hayvanların kilosunda ise, tiroit hormonunun etkisi var. Aynen insanlarda olduğu gibi, hayvanlarda da tiroit bezinin normalinden fazla ya da az çalışması obeziteye neden olabiliyor.

Bu hormonal dengesizliği vücut kendi kendine mi yapıyor?

Tabii, insanlarda olduğu gibi. Bunu engellemek için ne gibi bir yönteme başvuruluyor? Dengesizlik oluştuktan sonra kullanılan ilaçlar var. Ondan öncesini bilemezsiniz. Biraz beslenmeye de bağlı. Özellikle Türkiye'de insanlar hayvanları genelde lifli besinler, su ve deniz ürünleri yerine sofra artıklarıyla beslediği için, doğal olarak hayvanlarda tiroit hormonlarının yapımını sağlayan iyot minerali eksikliği görülüyor. Çok fazla iyot alan hayvanda ise hipertiroit şekilleniyor. O zaman da çok zayıflıyor. Tabii düzgün beslendikleri halde tiroit hastası olan hayvanlar da var. Buna da tiroit bezindeki bir enfeksiyon neden olabiliyor. Bunun sonucunda bir dişi hiç kızgınlık göstermezken erkekler de cinsel dürtüden yoksun oluyor, testisleri karın boşluğunda kalıyor. Cinsel organlar ayrı bir fabrika gibi çalışır. Bu da ayrı bir enerji demek. Vücudun harcadığı enerjinin hemen hemen yüzde 60'ını da bu organlar harcar. Kısırlaştırılan hayvan doğal olarak obeziteye yatkın oluyor. Onlara sizin diyet yaptırmanız gerekiyor.

Nasıl bir diyet olacak bu?

Eğer hayvanınızı mamayla besliyorsanız, tek çözüm miktarını azaltmak. Mamaların üzerinde vermeniz gereken günlük miktar yazıyor zaten. Bu her mamaya göre değişir. Bunu üretici firma yaptığı testler sonucunda belirliyor. Sizin hayvanınız bu miktarla kilo alabilir ya da verebilir. Bunu siz izleyeceksiniz. Eğer onu ev yemeğiyle besliyorsanız, belli bir standardınız olmalı. Bu zor bir iş.

Ev yemeğiyle beslenen hayvanlar obeziteye daha mı yatkın?

Tabii daha yatkınlar çünkü ev yemeklerinin denenip test edilmiş belirli bir standardı yok.

Çok hareket eden bir hayvanda obezite görülebilir mi?

İnsanlar hayvanlardan çok daha fazla hareket ediyor. Köpeği maksimum üç saat dolaştırırsınız. Oysa siz mutfağa ve tuvalete gidip gelerek çok daha fazla yürümüş oluyorsunuz. İstatistiklere göre, bir ev kadını günde ortalama 40 km yürüyor.

Köpeği gezdiriyorsunuz, kediyi nasıl hareket ettireceksiniz?

Bu biraz zor. Kediler, özgür iradesi en yüksek olan canlılar. O asla sizin dediğinizi yapmaz. Canı da istiyorsa dediğinizi yapar, kendi bildiğini okur. Kedi oyuncuysa, obezite gibi bir problemi zaten olmaz. Oyuncu değilse tek yapacağınız gıdasını kesmek. Kedinin tek handikapı et yiyen bir hayvan olması. Köpekler bu konuda biraz daha esnek. Kedilerin diyetinde mutlaka et olmalı. Sadece etle beslenen bir kedi ise kabızlık sorunu yaşar. Verdiğiniz ev yemeğinde lif de olmalı. Bazıları "Aman doğal halini bozmayalım," diye sadece et veriyorlar. Ama kedi doğal hayatında zaten lif alıyor. Fareyi yakalar, saatlerce onunla oynar ve fareyi tırnağından kafasına bütün olarak yer. Farenin tüyleri lif görevi görür.

Obezite tehlikeli mi?

Hem de çok. Obezitenin karaciğer ve pankreas üzerinde çok kötü etkileri olabiliyor. Karaciğerde yağ oranının artması siroza neden olur. Ayrıca tedavisi de son derece masraflı.


alıntıdır.